Collatinus, index > latin > pays barbares

Comment les Gaulois correspondent par cris

       En 52 avant J. C., les Gaulois se rassemblent secrètement et décident de se révolter contre César. Ils attaquent d'abord à Cenabum (Orléans).
       Ubi ea dies venit, Carnutes Cotuato et Conconnetodumno ducibus desperatis hominibus Cenabum signo dato concurrunt civesque Romanos, qui negotiandi causa ibi constiterant, in his C. Fufium Citam, honestum equitem Romanum, qui rei frumentariae iussu Caesaris praeerat, interficiunt bonaque eorum diripiunt. celeriter ad omnes Galliae civitates fama perfertur. nam ubicumque maior atque inlustrior incidit res, clamore per agros regionesque significant; hinc alii deinceps excipiunt et proximis tradunt ; ut tum accidit. nam, quae Cenabi oriente sole gesta essent, ante primam confectam vigiliam in finibus Arvernorum audita sunt, quod spatium est milium passuum circiter centum sexaginta.
César, Commentaires, VII, 3.

accido, is, ere, cidi : arriver
ad, inv. : vers, à, près de
ager, agri, m. : terre, territoire, champ
alius, a, ud : autre, un autre
ante, inv. : prép+acc., devant, avant ; adv. avant
Aruerni, orum, m. : les Arvernes
audio, is, ire, iui, itum : entendre, apprendre
bonus, a, um : bon
C, = Caius, ii, m. : abbréviation.
Caesar, aris, m. : César, empereur
Carnutes, um, m. : les Carnutes
causa, ae, f. : cause ; + gén. : en vue de -
celeriter, inv. : rapidement
Cenabum, i, n. : Orléans
centum, inv. : cent
circiter, inv. : environ
Cita, ae, m. : Cita
ciuis, is, m. : citoyen
ciuitas, atis, f. : cité, état
clamor, oris, m. : clameur, cri
Conconnetodumnus, i, m. : nom d'un chef gaulois
concurro, is, ere, curri, cursum : courir ensemble
conficio, is, ere, feci, fectum : achever, accabler
consisto, is, ere, stiti : se placer, s'établir
Cotuatus, i, m. : nom d'un chef gaulois
deinceps, inv. : l'un après l'autre, successivement
desperatus, a, um : désespéré
dies, ei, m. et f. : jour
diripio, is, ere, ripui, reptum : piller
do, das, dare, dedi, datum : donner
dux, ducis, m. : chef
eques, itis, m. : chevalier, cavalier
et, conj. : et
excipio, is, ere, cepi, ceptum : accueillir, recevoir (une nouvelle)
fama, ae, f. : nouvelle, rumeur, réputation
finis, is, f. : limite ; pl., frontière, territoire
frumentarius, a, um : qui concerne le blé
fufium ?
Gallia, ae, f. : Gaule
gero, is, ere, gessi, gestum : faire, mener
hic, haec, hoc : ce, cette, celui-ci, celle-ci
hinc, adv. : d'ici
homo, minis, m. : homme, humain
honestus, a, um : honnête
ibi, adv. : là
illustris, e : évident, marquant
in, prép. : (acc. ou abl.) dans, sur, contre
incido, is, ere, cidi, casum : arriver, tomber sur
interficio, is, ere, feci, fectum : tuer
is, ea, id : ce, cette
iussu, + gén. : sur l'ordre de
magnus, a, um : grand
maior, oris : comparatif de magnus. Plus grand.
milium, ii, n. : milletr
nam, inv. : de fait, voyons, car
negotior, aris, ari : faire du commerce
omnis, e : tout
orior, iris, iri, ortus sum : naître, se lever (soleil)
passus, us, m. : pas (1, 479 m.)
per, prép. : (acc) à travers, par
perfero, fers, ferre, tuli, latum : transporter, porter
praesum, es, esse, fui : commander, diriger
primus, a, um : premier
proximus, a, um : proche
queo, is, ire, ii ou iui, itum : pouvoir
qui, quae, quod : qui
regio, onis, f. : région
res, rei, f. : chose
Romanus, a, um : Romain
sexaginta, inv. : soixante
significo, as, are : faire entendre
signum, i, m : signe, enseigne, oeuvre d'art
sol, solis, m. : soleil
spatium, ii, n. : distance, espace (lieu ou temps)
sum, es, esse, fui : être
trado, is, ere, didi, ditum : livrer, transmettre
tum, adv. : alors
ubi, inv. : oû, quand
ubicumque, inv. : partout oû
uenio, is, ire, ueni, uentum : venir
uigilia, ae, f. : veille
ut, conj. : pour que, que, comme