index > latin > Martial > Livre III

 

Martialis epigrammatum liber III

XII
Unguentum, fateor, bonum dedisti
Convivis here, sed nihil scidisti.
Res salsa est bene olere et esurire.
Qui non cenat et unguitur, Fabulle,
Hic vere mihi mortuus videtur.
XXIII
Omnia cum retro pueris obsonia tradas,
Cur non mensa tibi ponitur a pedibus?
XXV
Si temperari balneum cupis fervens,
Faustine, quod vix Iulianus intraret,
Roga, lavetur, rhetorem Sabineium.
Neronianas is refrigerat thermas.
XXVI
Praedia solus habes et solus, Candide, nummos,
Aurea solus habes, murrina solus habes,
Massica solus habes et Opimi Caecuba solus,
Et cor solus habes, solus et ingenium.
Omnia solus habes, hoc me puta velle negare !
Uxorem sed habes, Candide, cum populo.
XXVIII
Auriculam Mario graviter miraris olere.
Tu facis hoc : garris, Nestor, in auriculam.
XLIII
Mentiris iuvenem tinctis, Laetine, capillis,
Tam subito corvus, qui modo cycnus eras.
Non omnes fallis; scit te Proserpina canum:
Personam capiti detrahet illa tuo.
LI
Cum faciem laudo, cum miror crura manusque,
Dicere, Galla, soles 'Nuda placebo magis,'
Et semper vitas communia balnea nobis.
Numquid, Galla, times, ne tibi non placeam?
LVI
Sit cisterna mihi, quam vinea, malo Ravennae,
Cum possim multo vendere pluris aquam.
LVII
Callidus inposuit nuper mihi copo Ravennae:
Cum peterem mixtum, vendidit ille merum.
LXI
Esse nihil dicis quidquid petis, inprobe Cinna:
Si nil, Cinna, petis, nil tibi, Cinna, nego.
XCIV
Esse negas coctum leporem poscisque flagella.
Mavis, Rufe, cocum scindere, quam leporem.
a, ab, prép. : (+abl) à partir de
aqua, ae, f. : eau
aureus, a, um : d'or
auricula, ae, f. : (petite) oreille
balneum, ei, n. : bains (sing. privés ; pl. publics)
bene, adv. : bien
bonus, a, um : bon
Caecubum (, i, n) Opimi : Cécube d'Opime, le meilleur vin latin
callidus, a, um : rusé
candidus, a, um : blanc
canis, is, m. : chien
canus, a, um : blanc (en parlant des cheveux ou de la barbe)
capillus, i, m. : cheveu
Capito, onis, m. : Capito
caput, itis, n. : tête
ceno, as, are : dîner
Cinna, ae, m. : Cinna
cisterna, ae, f. : citerne
cocus, i, m. : cuisinier
communis, e : commun
conuiua, ae, m. ou f. : invité(e), convive
copo, onis, m. : aubergiste, restaurateur
coquo, is, ere, coxi, coctum : cuire
cor, cordis, n. : coeur
coruus, i, m. : corbeau
crus, cruris, n. : jambe
cum, inv. : conj., comme ; prép, avec
cupio, is, ere, ii ou iui, itum : désirer
cur, inv. : pourquoi ?
cycnus, i, m. : cygne
detraho, is, ere, traxi, tractum : tirer, enlever
dico, is, ere, dixi, dictum : dire, appeler
do, das, dare, dedi, datum : donner
ego, mei : je
egomet, memet, mihimet : moi, moi-même
esurio, is, ire, iui ou ii : avoir faim
et, conj. : et
Fabullus, i, m. : Fabullus
facies, ei, f. : apparence, beauté
facio, is, ere, feci, factum : faire
fallo, is, ere, fefelli, falsum : tromper
fateor, eris, eri, fassus sum : reconnaître, avouer
Faustinus, i, m. : Faustinus
fax, facis, f. : torche
feruens, entis : bouillonnant, fougueux
flagellum, i, n. : fouet
Galla, ae, f. : Galla
garrio, is, ire, iui, itum : gazouiller, bavarder
grauiter, inv. : lourdement, gravement
habeo, es, ere, bui, bitum : avoir
here, ou here, inv. : hier
hic, haec, hoc : ce, cette, celui-ci, celle-ci
ille, illa, illud : ce, cette
impono, is, ere, sui, situm : placer sur, assigner, imposer
improbus (in-), a, um : malhonnête
in, prép. : (acc. ou abl.) dans, sur, contre
ingenium, ii, n. : esprit, intelligence
intro, as, are : entrer
is, ea, id : ce, cette
Iulianus, i, m. : Julianus
iuuenis, is, m. : jeune homme
laetus, a, um : joyeux
laudo, as, are : louer
lauo, as, are : laver ; passif : se laver
lepus, oris, m. : lièvre
magis, adv. : plus
magus, i, m. : mage
malo, mauis, malle, malui : préférer
malum, i, n. : pomme
malus, a, um : mauvais. comp. peior, sup. : pessimus (-umus)
manus, us, f. : main
Marius, i, m. : Marius
massicum, i, n. : vin du Massique
mensa, ae, f. : table
mentior, iris, iri, titus sum : mentir
merus, a, um : pur, sans mélange
miror, aris, ari : s'étonner
misceo, es, ere, ui, mixtum : mélanger
modo, inv. : seulement ; naguère, il y a peu
modus, i, m. : manière
morior, eris, i, mortuus sum : mourir
multo, adv. devant un comparatif : beaucoup [plus ...]
multus, a, um : en grand nombre (surtout au pl. : nombreux)
murrinus, a, um : murrhin ; pl. vases murrhins (matière irisée mal connue)
ne, inv. : pour que... ne... pas, de peur que, que
nego, as, are : nier
neronianus, a, um : néronien
Nestor, oris, m. : Nestor
nihil, ou nil : rien
nil, ou nil : rien
non, neg. : ne...pas
nos, nostrum : nous, je
nudo, as, are : dénuder
nudus, a, um : nu
nummus, i, m. : argent, monnaie, sesterce
numquid, inv. : est-ce que
nuper, inv. : naguère, récemment
obsonium, ii, n. : plat, nourriture
oleo, es, ere, ui : sentir (= avoir une odeur)
omnis, e : tout
persona, ae, f. : masque, rôle, caractère
pes, pedis, m. : pied
peto, is, ere, iui, itum : chercher à atteindre, attaquer, demander
peto, is, ere, iui, itum : demander
placeo, es, ere, cui, citum : plaire
pluris, plura : pl. plus de, plus nombreux
plus, pluris, n. : plus, plus cher
pono, is, ere, posui, situm : placer, poser
populus, i, m. : peuple
posco, is, ere, poposci : réclamer, demander
possum, potes, posse, potui : pouvoir
praedium, ii, n. : propriété, domaine
Proserpina, ae, f. : Proserpine
puer, eri, m. : enfant, jeune esclave
puto, as, are : penser
quam, inv. : que
qui, quae, quod : qui
quisquis, quidquid ou quicquid : quiconque, tout ce que
quod, conj. : parce que
Rauenna, ae, f. : Ravenne
refrigero, as, are : refroidir
res, rei, f. : chose
retro, inv. : en arrière, par derrière
rhetor, oris, m. : rhéteur
rogo, as, are : demander
Rufus, i, m. : Rufus
Sabineius, i, m. : Sabineius
salsus, a, um : salé, spirituel
scindo, is, ere, scidi, scissum : couper
scio, is, ire, sciui, scitum : savoir
sed, conj. : mais
semper, inv. : toujours
si, conj. : si
sol, solis, m. : soleil
soleo, es, ere, ui, itum : avoir l'habitude de
solus, a, um : seul
subito, inv. : subitement, soudain
subitus, a, um : soudain, subit
sum, es, esse, fui : être
tam, inv. : si, autant
tempero, as, are : combiner, accommoder ensemble
thermae, arum, f. : thermes
timeo, es, ere, timui : craindre
tingo, is, ere, tinxi, tinctum : mouiller, teindre
trado, is, ere, didi, ditum : livrer, transmettre
tu, tui : tu, te, toi
tuus, a, um : ton
uendo, is, ere, didi, ditum : vendre
uere, adv. : vraiment
uideo, es, ere, uidi, uisum : voir
uinea, ae, f. : vigne
uita, ae, f. : vie
uito, as, are : éviter
uix, inv. : à peine
unguentum, i, n. : parfum, huile parfumée
unguo, is, ere, unxi, unctum : oindre, parfumer
uolo, uis, uelle : vouloir
uxor, oris, f. : épouse, femme